15 marca 1947 r. na Wydziale Mechaniczno-Elektrotechnicznym Politechniki Wrocławskiej powstała Katedra Teorii Maszyn Cieplnych. Jej organizatorem i pierwszym kierownikiem był prof. zw. dr inż. Stanisław Ochęduszko, który już od 1946 r. dojeżdżał z Gliwic do Wrocławia, aby wykładać na Politechnice techniczną naukę o cieple.

Stanisław Ochęduszko (1899-1969) rozpoczął studia na Wydziale Mechanicznym Politechniki Lwowskiej w 1920 r., a pracę na tej uczelni w 1925 r. na stanowisku zastępcy asystenta. Po obronie doktoratu w Monachium w 1935 r., mianowany został zastępcą profesora w Katedrze Teorii Maszyn Cieplnych Politechniki Lwowskiej. W 1937 r., w wieku 38 lat, uzyskał tytuł profesora nadzwyczajnego. Po wkroczeniu wojsk niemieckich do Lwowa pracował krótko jako nauczyciel w szkole rzemieślniczej, a następnie kierował Katedrą Teorii Maszyn Cieplnych i Pomiarów Maszynowych na tzw. Państwowych Kursach Zawodowych. Od roku 1944 prowadził zajęcia z termodynamiki technicznej i techniki cieplnej w Instytucie Politechnicznym we Lwowie. Na prośbę Rektora Politechniki Śląskiej w Gliwicach w lipcu 1946 r. wraz z grupą profesorów opuścił Lwów, aby pomóc w organizowaniu tej uczelni, gdzie następnie objął Katedrę Teorii Maszyn Cieplnych. W 1947 r. otrzymał tytuł profesora zwyczajnego Politechniki Śląskiej.

Jednym z jego pierwszych współpracowników we Wrocławiu był mgr inż. Zygmunt Vrabetz, który w 1948 r. objął stanowisko starszego asystenta. Jako starszy asystent zatrudniony był także mgr inż. Edward Popiel, późniejszy pracownik Energopomiaru w Gliwicach, zmarły tragicznie w 1951 r. Razem z Profesorem dojeżdżał z Gliwic adiunkt mgr inż. Witold Około-Kułak, późniejszy prof. nadzw. dr inż. Politechniki Śląskiej.

W latach 1947-1950 prof. Ochęduszko prowadził wykłady z teorii maszyn cieplnych na Wydziale Mechaniczno-Elektrotechnicznym, a później na powstałym w 1949 r. Wydziale Mechanicznym Politechniki Wrocławskiej. Jego pierwsze wykłady poprzedziła fama, iż przedmiot ten będzie trudno zdać z powodu niezwykle wymagającego egzaminatora. Profesor musiał się o tym w jakiś sposób dowiedzieć, ponieważ pierwszy wykład rozpoczął słowami: "Dotarły mnie słuchy, że Ochęduszko jest Pies. Proszę Panów, to nie Ochęduszko jest Pies, to termodynamika jest trudna." Był wymagającym nauczycielem, ale i świetnym wykładowcą, który w przystępny sposób, posługując się plastycznymi przykładami, potrafił przedstawić najbardziej skomplikowane zagadnienia. Jego wykłady cieszyły się dużym uznaniem wśród studentów, często w sali wykładowej brakowało miejsc siedzących i część słuchaczy zajmowała miejsca na podłodze. Jak większość lwowskich profesorów, tworzył atmosferę rzetelnej nauki, dyscypliny, pracowitości. Z okazji zakończenia wykładów w dowód uznania pierwsi studenci podarowali Profesorowi pamiątkową papierośnicę z dedykacją.

Prof. Ochęduszko jest autorem wielu prac naukowych i artykułów, poświęconych głównie termodynamice, kalorymetrii i chłodnictwu. Do najważniejszych jego publikacji zalicza się trzytomową Teorię Maszyn Cieplnych oraz Termodynamikę Stosowaną.

W 1950 r. zrezygnował z pracy na Politechnice Wrocławskiej, poświęcając całą swą energię i czas Politechnice Śląskiej w Gliwicach. W 1953 r. doprowadził do powstania Wydziału Mechaniczno-Energetycznego na tej uczelni i został pierwszym jego dziekanem, a w latach 1956-1959 piastował funkcję Rektora Politechniki Śląskiej. Z doświadczeń prof. Ochęduszki skorzystali twórcy Wydziału Mechaniczno-Energetycznego na Politechnice Wrocławskiej.

1 lutego 1950 r. Katedrę Teorii Maszyn Cieplnych objął prof. nadzw. dr inż. Wiktor Wiśniowski, który decyzją Ministerstwa Oświaty został przeniesiony na Politechnikę Wrocławską z Politechniki Gdańskiej, gdzie od lipca 1945 r. do stycznia 1950 r. kierował Katedrą Teorii Maszyn Cieplnych.

Wiktor Wiśniowski (1903-1990), podobnie jak Ochęduszko, studiował na Wydziale Mechanicznym Politechniki Lwowskiej. Studia ukończył w 1934 r., ale już w latach 1929-1934 był młodszym asystentem, zaś w latach 1934-1935 starszym asystentem w Katedrze Mechaniki Technicznej. Od 1 września 1935 r. pracował jako adiunkt w Katedrze Teorii Maszyn Cieplnych pod kierunkiem prof. Ochęduszki. Po roku został przeniesiony do Katedry Pomiarów Maszynowych, gdzie pracował, również w charakterze adiunkta, pod kierunkiem prof. Romana Witkiewicza do 31 sierpnia 1938 r. W latach 1938-1939 zajmował stanowisko Inżyniera Działu Węglowego ds. Analiz Gazów w Chemicznym Instytucie Badawczym w Warszawie. Brał udział w kampanii wrześniowej 1939 r., za co został odznaczony Srebrnym Krzyżem Virtuti Militari. W latach 1939-1945 przebywał w niewoli niemieckiej, początkowo w Nienburgu, następnie w oflagach w Spittalu i Woldenbergu na Pomorzu Zachodnim.

W obozach prof. Wiśniowski prowadził zajęcia dydaktyczne z termodynamiki technicznej, statyki wykreślnej, teorii maszyn cieplnych i zagadnień analizy gazów. Napisał tam pracę pt. Gorące lody, a liczne notatki poczynione, jak sam wspominał, na papierze pakowym, stały się zalążkiem powojennych publikacji z dziedziny termodynamiki oraz posłużyły mu do napisania krótko po wojnie rozprawy na temat podstaw termodynamiki. Opracował w niej m.in. nowe, oryginalne ujęcia podstawowych pojęć termodynamicznych, szczególnie ciepła i energii wewnętrznej. Stworzył własny system pojęć, nieco odmienny od ogólnie przyjętego, wprowadził wielkości zwane entermią, ergenem, ergalem, termenem i termalem. Pracę tę około roku 1946 przedstawił jako rozprawę doktorską prof. Ochęduszce, który uznał ją za niewystarczającą do uzyskania tytułu doktora. Od tego czasu pomiędzy Wiśniowskim a Ochęduszką pojawiło się napięcie, które do końca towarzyszyło ich zawodowym kontaktom.

W lipcu 1945 r. Wiśniowski został zatrudniony jako zastępca profesora na Politechnice Gdańskiej, obejmując jednocześnie kierownictwo Katedry Teorii Maszyn Cieplnych na Wydziale Mechaniczno-Elektrycznym. W 1948 r. otrzymał nominację na profesora nadzwyczajnego.

W 1950 r. został zmuszony do opuszczenia Politechniki Gdańskiej w wyniku nagonki, jaką działacze ZMP rozpętali przeciwko Bratniej Pomocy Studentów Politechniki Gdańskiej, czyli tzw. Bratniakowi, którego Profesor był kuratorem. Sam prof. Wiśniowski nie opowiadał o tym incydencie wprost, wspominał jednak, iż musiał opuścić Politechnikę Gdańską, gdyż zbyt obcesowo potraktował działaczy ZMP.

Od lutego 1950 r. kierował Katedrą Teorii Maszyn Cieplnych Politechniki Wrocławskiej, w latach 1952-1954 piastował funkcję dziekana Wydziału Mechanicznego, a w latach 1958-1960 oraz 1961-1963 Wydziału Mechaniczno-Energetycznego. W 1966 r. został mianowany profesorem zwyczajnym. Będąc na emeryturze napisał pracę doktorską na temat: Wykresy spalania i ich osobliwości, promowaną przez profesora Politechniki Śląskiej Jana Szarguta - ucznia prof. Ochęduszki. Publiczna rozprawa doktorska odbyła się w 1979 r. na Wydziale Mechaniczno - Energetycznym Politechnik

 1 września 1954 r., m.in. dzięki staraniom prof. Wiśniowskiego, istniejący od 1951 r. Oddział Energetyczny Wydziału Mechanicznego przekształcił się w samodzielny Wydział Mechaniczno-Energetyczny, w skład którego weszła razem z pięcioma innymi katedrami Katedra Teorii Maszyn Cieplnych. Wydział miał za zadanie kształcenie kadr inżynierów dla rosnących potrzeb budowy oraz eksploatacji urządzeń cieplnych w energetyce. W pierwszych latach jego istnienia prowadzono studia dwustopniowe: studia pierwszego stopnia kończyły się po trzech latach uzyskaniem dyplomu inżyniera zawodowego, uzdolnieni absolwenci mogli kontynuować studia drugiego stopnia, by po półtora roku uzyskać tytuł magistra. Ostatnie dyplomy studiów I stopnia wystawiono w roku akademickim 1956/1957. W latach późniejszych, aż do roku 1996, wydział kształcił na studiach dziennych wyłącznie magistrów inżynierów.

W Katedrze Teorii Maszyn Cieplnych pod kierownictwem prof. Wiśniowskiego zatrudnieni byli na początku lat 50.: mgr inż. Zygmunt Vrabetz, mgr inż. Eugeniusz Kalinowski, mgr inż. Mieczysław Mieczyński, mgr inż. Witold Markowicz, mgr inż. Lesław Hołub. Pracownik katedry Zygmunt Vrabetz w 1953 r. objął stanowisko adiunkta, w roku 1955 został zastępcą profesora, a od 1956 r. był prorektorem ds. studium wieczorowego Politechniki Wrocławskiej. Prowadził m. in. wykłady z chłodnictwa na Wydziale Mechanicznym, a później Mechaniczno-Energetycznym. Dał się zapamiętać jako świetny, lubiany przez studentów pedagog. W 1963 r. przeniósł się z Wydziału Mechaniczno-Energetycznego na Wydział Inżynierii Sanitarnej Politechniki Wrocławskiej. Zmarł w 1966 r. w wieku 50 lat. Eugeniusz Kalinowski (1927-2001) studiował w latach 1945-1950 na Wydziale Mechaniczno-Elektrotechnicznym (później Mechanicznym) Politechniki Wrocławskiej, po ukończeniu studiów od maja 1950 r. rozpoczął pracę w Katedrze Teorii Maszyn Cieplnych jako młodszy asystent. W 1963 r. obronił pracę doktorską pt. Dopuszczalna szybkość studzenia ciał kruchych na przykładzie kruchego szkła przezroczystego, zaś w 1968 r. na Politechnice Śląskiej w Gliwicach na podstawie rozprawy Przekazywanie ciepła do gruntu przy równoczesnym podsiąkaniu wody gruntowej uzyskał stopień doktora habilitowanego.

Mieczysław Mieczyński (ur. 1929 r.) jeszcze w czasie studiów w 1952 r. został powołany na stanowisko młodszego asystenta w Katedrze Teorii Maszyn Cieplnych. W 1955 r. uzyskał dyplom inżyniera mechanika w zakresie energetyki cieplnej. W latach 1955-1960 studiował na Wydziale Matematyczno-Fizyczno-Chemicznym Uniwersytetu Wrocławskiego specjalizując się w termodynamice statystycznej oraz fizyce teoretycznej. W 1964 r. obronił na Wydziale Budowy Maszyn Politechniki Gdańskiej pracę doktorską pt. O pewnej symetrii w termodynamice, a następnie objął stanowisko adiunkta w Katedrze Teorii Maszyn Cieplnych Politechniki Wrocławskiej. Wykładał m.in. chłodnictwo oraz współpracował z przemysłem w tym zakresie.

Oprócz wspomnianych wyżej, w omawianym okresie w Katedrze Teorii Maszyn Cieplnych pracowali na stanowiskach asystentów: mgr inż. Andrzej Bucewicz (1956-1959), mgr inż. Ryszard Czech, mgr inż. Lesław Polak, mgr inż. Marian Richter, mgr inż. Fryderyk Stręk. Poza tym zatrudnieni byli: mgr fizyki Joachim Wachowicz oraz pracownik administracji Jadwiga Maciesowicz.

W 1966 r. zatrudniony został mgr inż. Mikołaj Markiewicz, w 1967 r. mgr inż. Jerzy Szarynger, który wcześniej pracował w Zakładzie Remontowym Energetyki oraz we WROZAMECIE, a w 1968 r. rozpoczął pracę mgr inż. Mirosław Łuczak. Na stanowisku pedla pracowała Katarzyna Prodan.

Pracownicy Katedry prowadzili zajęcia dydaktyczne z teorii maszyn cieplnych, przekazywania ciepła i chłodnictwa na Wydziale Mechaniczno-Energetycznym, Mechanicznym, Inżynierii Sanitarnej, Elektrycznym, Podstawowych Problemów Techniki oraz na Wydziale Mechanicznym Wyższej Szkoły Inżynierskiej w Zielonej Górze.

Prof. Wiśniowski, który miał opinię bardzo wymagającego pedagoga, wykładał m.in. podstawy termodynamiki, szczególny nacisk kładąc na I Zasadę Termodynamiki i starając się propagować podczas wykładów, jak również przy okazji konferencji i zjazdów naukowych, wprowadzone przez siebie pojęcia (entermia, ergen, termen).

W latach 50. odbył się na Politechnice Wrocławskiej Zjazd Termodynamików, w którym wzięło udział grono profesorów z całej Polski. Podczas zjazdu doszło do konfrontacji poglądów na temat I Zasady Termodynamiki pomiędzy prof. Ochęduszką a prof. Wiśniowskim. W auli Politechniki, wypełnionej pracownikami naukowymi i studentami, prof. Wiśniowski zaprezentował swoje poglądy na ten temat, a prof. Ochęduszko swoje. Polemika ta odbiła się szerokim echem w środowisku termodynamików i do dziś budzi spory, kto miał wówczas rację.

Na dorobek naukowy Katedry Teorii Maszyn Cieplnych w latach 1950-1968 składają się dwa przewody doktorskie (E. Kalinowski, M. Mieczyński), jeden przewód habilitacyjny (E. Kalinowski), dwa rozdziały poświęcone termodynamice w Poradniku Technicznym "Mechanik", tom 1, część 2 (W. Wiśniowski), skrypt z termodynamiki technicznej (E. Kalinowski), a także około 50 innych publikacji naukowych. Na wyróżnienie zasługuje opublikowana w 1955 r. w Zeszytach Naukowych Politechniki Wrocławskiej praca W. Wiśniowskiego pt. Rozważania termodynamiczne. Napisał też m.in.: Podstawowe pojęcia termodynamiki, Statyczne przemiany termodynamiczne, Stare i nowe w termodynamice, Entermia ciała i systemu względem tarcia, Różne sformułowania II Zasady Termodynamiki w świetle nowoczesnego ujęcia jej pojęć podstawowych, Równanie i grafika spalania. Wśród publikacji E. Kalinowskiego wymienić można: Wykreślna metoda wyznaczenia naprężeń temperaturowych przy studzeniu ciał kruchych, Niektóre zagadnienia procesu wrzenia w kapilarnych przestworach. M. Mieczyński jest autorem m.in.: O pewnej symetrii w termodynamice, Symetria urządzeń obiegowych a Zasady Termodynamiki.

Do ważnych wydarzeń tego okresu zaliczyć można nawiązanie kontaktu z Wydziałem Techniki Cieplnej Instytutu Politechnicznego w Kijowie oraz zorganizowanie wspólnie z Katedrą Miernictwa Energetycznego IV Sympozjum Termodynamiki Technicznej w Karpaczu w 1966 r.

Od początku istnienia Katedry jej pracownicy współpracowali ściśle z przemysłem wykonując dla zakładów takich jak elektrociepłownie, cegielnie, kotłownie pomiary cieplne maszyn i urządzeń energetycznych, bilansowanie energii zakładów, określanie sprawności energetycznej. Szczególnie aktywny na tym polu był doc. Kalinowski. Tego typu działalność badawczą prowadzono w ramach tzw. Gospodarstwa Pomocniczego i dokumentowano w formie raportów. Termin "gospodarstwo pomocnicze" zniknął wraz z reformą roku 1968.

 1 września 1968 r. z inicjatywy Rektora prof. Tadeusza Porębskiego nastąpiła ogólna reorganizacja Politechniki Wrocławskiej. Zmiany przebiegały niedługo po wydarzeniach marca 1968 r., i choć ówczesne władze patrzyły przychylnym okiem na zamieszanie, jakie spowodowały w środowisku naukowym, reformy te nie były następstwem wydarzeń marcowych, gdyż projektowano je dużo wcześniej. Katedra Teorii Maszyn Cieplnych została przekształcona w Zakład Termodynamiki, wchodzący w skład Instytutu Maszyn i Urządzeń Hydraulicznych oraz Aparatury Przemysłowej (I-17). W chwili likwidacji Katedry zespół pracowniczy stanowili: prof. Wiktor Wiśniowski, doc. dr hab. Eugeniusz Kalinowski, doc. dr inż. Mieczysław Mieczyński, mgr inż. Jerzy Szarynger, mgr inż. Mirosław Łuczak, mgr inż. Mikołaj Markiewicz. Oni też weszli w skład Zakładu Termodynamiki. Prof. Wiśniowski został powołany na kierownika Zakładu oraz na zastępcę dyrektora ds. dydaktyki Instytutu I -17.

W 1972 r. po śmierci prof. Stanisława Żurakowskiego, dyrektora Instytutu Techniki Cieplnej oraz Aparatury Przemysłowej, którą to nazwę przyjął I-17 po przeniesieniu na Wydział Mechaniczny Zakładu Maszyn Hydraulicznych, nastąpiło połączenie I-17 oraz I-20, czyli Instytutu Miernictwa, Automatyzacji i Budowy Urządzeń Termoenergetycznych w jeden duży instytut o nazwie Instytut Techniki Cieplnej i Mechaniki Płynów o symbolu I-20. Jego dyrektorem został mianowany doc. Bohdan Chorowski. Od tamtej pory po dzień dzisiejszy Zakład Termodynamiki wchodzi w skład I-20.

W 1971 r. Zakład zmienił siedzibę. Przeniesiony został z budynku B-1 przy ul. Smoluchowskiego do D-2 przy pl. Grunwaldzkim zajmując pokoje nr 10-13 oraz uzyskując do dyspozycji część hali laboratoryjnej, gdzie dzięki staraniom Eugeniusza Kalinowskiego, powstało laboratorium dydaktyczne z termodynamiki technicznej oraz przekazywania ciepła. Inspiracją do jego stworzenia stała się wizyta doc. Kalinowskiego w Kijewskim Politechniczieskim Institutie w Kijowie. Z pomocą dyplomantów z dwóch kolejnych lat 1970/71 oraz 1971/72 udało się zrobić projekt techniczny, napisać instrukcję dydaktyczną oraz wykonać osiem stanowisk, które złożyły się na laboratorium. Jego kierownikiem został mgr inż. Witold Boroń, który podjął pracę w Zakładzie w 1969 r. Po jego odejściu od 1972 r. warsztatem kierował mgr inż. Andrzej Żółtaniecki.

W tym też okresie stanowiska asystentów stażystów objęli absolwenci Wydziału Mechaniczno-Energetycznego: mgr inż. Anna Krawczyk (z domu Maciak) - w 1971 r., mgr inż. Zbigniew Gnutek i mgr inż. Jerzy Kuś - w 1972 r. Tego samego roku pracę w charakterze docenta podjął dr inż. Kazimierz Maczek, specjalizujący się w chłodnictwie - zbiegło się to w czasie z utworzeniem na Wydziale Mechaniczno-Energetycznym specjalności "chłodnictwo". W roku 1968 zatrudniony został technik-laborant Andrzej Niziński, a w 1970 r. Zenon Dwojak.

W latach 1969-1971 pracownik Zakładu - doc. dr inż. M. Mieczyński pełnił funkcje prodziekana Wydziału Mechaniczno-Energetycznego. Wychodząc naprzeciw potrzebom kadrowym rozwijającego się przemysłu, od końca lat 50. Politechnika Wrocławska tworzyła punkty konsultacyjne w większych ośrodkach przemysłowych ówczesnego województwa wrocławskiego. Odbywały się tam wykłady, ćwiczenia i konsultacje dla słuchaczy studiów zaocznych, a później wieczorowych. Pracownicy Zakładu Termodynamiki od początku istnienia punktów prowadzili zajęcia dla studentów Wydziału Mechanicznego w Jeleniej Górze, Wałbrzychu, Kłodzku, Legnicy, Świdnicy, Oławie. Punkty konsultacyjne zostały z biegiem czasu przekształcone w Filie Politechniki Wrocławskiej (wzbogacone o tryb dzienny studiów), w których pracownicy Zakładu w dalszym ciągu prowadzili zajęcia z termodynamiki i wymiany ciepła.

 W związku z przejściem na emeryturę prof. Wiktora Wiśniowskiego, od 1 października 1973 r. funkcję kierownika Zakładu przejął doc. dr hab. Eugeniusz Kalinowski. Tego samego roku ukazał się jego skrypt pt. Przekazywanie ciepła oraz dokonano pierwszego w Zakładzie naboru na czteroletnie studia doktoranckie. Podjęli je m.in.: mgr inż. Anna Krawczyk, mgr inż. Jerzy Kuś i mgr inż. Roman Sobczak. W 1973 r. zatrudniony został mgr inż. Ryszard Łęgiewicz, w 1974 r. mgr inż. Andrzej Kruszelnicki, mgr inż. Grzegorz Lange, mgr inż. Marek Stolarski oraz technik Maciej Olbrych. W kolejnych latach pracę podjęli: mgr inż. Marek Żak i mgr inż. Piotr Naja oraz Grażyna Kogut. Na stanowiskach kreślarek pracowały Hanna Mrula i Jolanta Czech.

W roku 1974 odbyła się rozprawa doktorska mgr inż. Jerzego Szaryngera (praca pt. Metoda oceny przydatności czujników pomiarowych w warunkach zaburzeń pól wielkości fizycznych na przykładzie nici termoanemometrycznej) oraz mgr inż. Mikołaja Markiewicza (praca zatytułowana Określenie w zależności od geometrii układu i temperaturowych warunków brzegowych natężenia przepływu kapilarnego przez płytę porowatą płynu zmieniającego stan skupienia). Praca dr inż. Mikołaja Markiewicza była tysięczną pracą obronioną po wojnie na Politechnice Wrocławskiej. W tym samym roku pracę doktorską, wykonaną pod kierunkiem doc. dr hab. inż. E. Kalinowskiego, obronił pracownik Instytutu Badań Jądrowych w Świerku mgr inż. Edmund Kmiotek.

Od początku lat 70., m.in. w związku z budową zakładu odazotowania gazu ziemnego w Odolanowie, przemysł zaczął wykazywać spore zainteresowanie kriotechniką, pojawiło się zapotrzebowanie na specjalistów w tej dziedzinie. Wychodząc naprzeciw temu zapotrzebowaniu doc. Kalinowski zamierzał otworzyć w Zakładzie specjalizację w dziedzinie kriotechniki. Zagadnieniami niskich temperatur zajmowali się m.in. doc. M. Mieczyński, doc. K. Maczek, mgr inż. A. Kruszelnicki oraz mgr inż. Z. Gnutek, który poświęcił tym zagadnieniom pracę magisterską, a następnie rozprawę doktorską. W połowie lat 70. do Zakładu Termodynamiki przyjęty został Ernest Schmit, który wcześniej pracował w Dolmelu w zespole odpowiedzialnym za budowę nadprzewodzącej maszyny kriogenicznej. Plany doc. Kalinowskiego odnośnie specjalizacji kriotechnicznej pokrzyżowało utworzenie Zakładu Chłodnictwa, który automatycznie przejął do niej "prawa". Jednak w dalszym ciągu, począwszy od roku 1974, w Zakładzie realizowane było zlecenie poświęcone budowie niskociśnieniowych urządzeń kriogenicznych, będące częścią programu centralnego 05.13 poświęconego kriogenice a koordynowanego przez prof. Włodzimierza Trzebiatowskiego.

1 lutego 1976 r. po kilkuletnich zabiegach z Zakładu Termodynamiki został wydzielony Zakład Chłodnictwa, do którego przeszła część pracowników Zakładu Termodynamiki: doc. dr inż. Mieczysław Mieczyński, mgr inż. Marek Stolarski, mgr inż. Adam Żółtaniecki, mgr inż. Marek Żak oraz doc. dr inż. Kazimierz Maczek, który objął kierownictwo. W organizowanie zakładu i laboratorium byli także zaangażowani: mgr inż. Z. Gnutek, mgr inż. A. Kruszelnicki i mgr inż. E. Schmit. Zbigniew Gnutek przygotował i przez pięć lat prowadził wykłady z Termodynamicznych Podstaw Kriotechniki oraz z Maszyn i Urządzeń Kriotechnicznych.

W roku 1976 kierownik Zakładu Termodynamiki Eugeniusz Kalinowski został mianowany profesorem nadzwyczajnym, wtedy też ukazał się drugi tom jego Termodynamiki Technicznej. Tego samego roku odbyła się rozprawa doktorska mgr inż. Andrzeja Bucewicza, pracownika Biura Projektów Kamieniołomów. Rok 1977 był rokiem obron prac doktorskich. Obronili je: Zbigniew Gnutek, Anna Krawczyk, Jerzy Kuś, Mirosław Łuczak, Roman Sobczak. W tym też czasie pracę w Zakładzie rozpoczęła mgr fizyki Zofia Iwańciów (Skotny), która odeszła w 1979 r. Tego roku na stanowisku matematyka zatrudniona została mgr Teresa Lewkowicz. W 1975 r. studia wieczorowe ukończyli inż. Andrzej Niziński oraz inż. Zenon Dwojak, a w 1980 r. inż. Maciej Olbrych, który wkrótce potem przeszedł do pracy w PAK-u.

W roku 1976 w wyniku wcielania w życie koncepcji przekształcenia Politechniki Wrocławskiej w Uniwersytet Techniczny, której zwolennikiem był ówczesny Rektor Politechniki prof. Tadeusz Porębski oraz jego współpracownicy, daleko idącym reformom poddany został system i programy nauczania. Dokonano zmiany dotychczasowego "techniczno-inżynierskiego" typu kształcenia na typ kształcenia charakteryzujący uniwersytety techniczne, gdzie główny nacisk kładzie się na nauczanie przedmiotów podstawowych: matematyki, fizyki, chemii, nauk społecznych i humanistycznych. Kształcenie studentów miało trwać dziewięć semestrów i być podzielone na dwie części - sześciosemestralne studium podstawowe i trzysemestralne studium specjalistyczne. Dla najzdolniejszych studentów przewidziano możliwość przejścia po studium podstawowym na trzyletnie studium doktoranckie.

Dla Zakładu Termodynamiki oznaczało to nauczanie studentów I, II i III roku termodynamiki, którą wliczono w poczet przedmiotów podstawowych. Przedmiot ten został jednak znacznie okrojony i wtłoczony w ramy fizyki stosowanej. Pozostałe zakłady I-20, prowadzące jedynie przedmioty specjalistyczne dla studentów IV i V roku, musiały borykać się z problemami zapewnienia pensum pracownikom naukowo-dydaktycznym.

W 1977 r. nastąpiły również znaczące reformy administracyjne. Zakład Termodynamiki, podobnie jak inne zakłady, został podzielony na kilka zespołów: zespół seminaryjny, którego cel stanowiła działalność naukowa oraz kształcenie kadr, dwa zespoły badawcze - przeznaczone do realizowania prac naukowych przydatnych w przemyśle, zespół dydaktyczny - odpowiedzialny za zajęcia ze studentami. Zespołem seminaryjnym oraz jednym z zespołów badawczych kierował doc. E. Kalinowski, drugiemu zespołowi badawczemu przewodził dr inż. J. Szarynger, za zespół dydaktyczny odpowiadał dr inż. M. Łuczak.

Zmiany administracyjne w niewielkim stopniu przyczyniły się do zintensyfikowania rozwoju naukowego na Uczelni, choć takie było jedno z głównych założeń, zaś stworzenie dodatkowych struktur kierowniczych prowadziło do konfliktów kompetencyjnych, wydłużało proces decyzyjny, sprawiając, że nowe układy organizacyjne stawały się coraz mniej popularne wśród pracowników naukowo-dydaktycznych. Coraz więcej wątpliwości budziła także celowość kontynuowania uniwersyteckiego typu edukacji.

Dla Zakładu Termodynamiki okres 1976-1980 był mimo wszystko czasem intensywnej działalności badawczej i publikacyjnej. W ramach Programu Rządowego 05.13 kontynuowano badania z zakresu kriogeniki nad skraplarkami i pompami do cieczy kriogenicznych. Wykonywano wiele badań dla przemysłu. Bardzo intensywnie prowadzono dokształcanie w ramach Seminarium Zakładowego z różnych dziedzin fizyki, matematyki i termodynamiki.

W 1978 r. Zakład był organizatorem X jubileuszowego Zjazdu Termodynamików w Michałowicach.

 Lata 1980-1981 to okres znaczących zmian na Uczelni. Z funkcji Rektora zrezygnował prof. Tadeusz Porębski, którego na krótko zastąpił prof. Bogusław Kędzia. W październiku 1981 r. społeczność akademicka wybrała na Rektora prof. Tadeusza Zipsera. W demokratycznych wyborach przeprowadzonych w Instytucie I-20 na dyrektora na okres 1981-1984 wybrany został prof. Eugeniusz Kalinowski, a na jego zastępcę ds. badań naukowych i współpracy z przemysłem dr inż. Jerzy Kuś, obydwaj z Zakładu Termodynamiki. Należy tu wspomnieć, iż prof. Kalinowski funkcję zastępcy dyrektora I-20 pełnił nieprzerwanie od 1968 r.

W tym okresie przywrócona została struktura organizacyjna Zakładu sprzed roku 1977 oraz stworzono nowe siatki programowe, kładące nacisk przede wszystkim na nauczanie przedmiotów specjalistycznych.

W 1981 r. pracę doktorską obronił mgr inż. Andrzej Kruszelnicki, zaś po ponad dwudziestu latach pracy w przemyśle powrócił do Zakładu dr inż. Andrzej Bucewicz. Wprowadzenie 13 grudnia 1981 r. stanu wojennego rozpoczęło kilkuletni okres stagnacji w życiu Uczelni.

Pierwsza połowa lat 80. to próby odnalezienia się pracowników Zakładu w rzeczywistości stanu wojennego. Niektórzy, jak np. mgr Teresa Lewkowicz, zaangażowali się w działalność opozycyjną, co naraziło ich na szykany ze strony ówczesnych władz, inni poszukiwali takich form samorealizacji, które pozwoliłyby na przetrwanie trudnego okresu. W tym czasie znacznie spadła liczba studentów, Zakład prawie nie otrzymywał zleceń z przemysłu, zmianom uległ system centralnego finansowania badań przez państwo. Mgr inż. Stanisław Malik, przyjęty do pracy w 1982 r., zamierzał kontynuować prace nad niskociśnieniowymi układami kriogenicznymi, jednak środki, jakie przeznaczono na realizację projektu, nie pozwoliły na jego wykonanie. Brak zajęć dydaktycznych i funduszy na badania sprawiły, że z pracy w Zakładzie zrezygnowali: mgr inż. Andrzej Kruszelnicki i inż. Andrzej Niziński. Na kilkuletni urlop macierzyński odeszła dr Anna Krawczyk, mgr Teresa Lewkowicz wyjechała na dwa lata do Stanów Zjednoczonych.

W 1982 r. tytuł doktora obronił mgr inż. Grzegorz Lange oraz mgr inż. Marek Stolarski, który powrócił do grona termodynamików z Zakładu Chłodnictwa. Na stanowiskach laborantów zatrudniono Waldemara Szwadowskiego i Teresę Rabel, a nieco później Waldemara Szmajdę.

Dekada lat 80. to mimo wszystko coraz aktywniejszy udział kadry naukowo-dydaktycznej w konferencjach i sympozjach oraz kolejnych Zjazdach Termodynamików (Rytro 1984, Kozubnik-Porębka 1987, Szczecin-Świnoujście 1991). W 1988 r. Zakład był organizatorem Letniej Szkoły Termodynamiki w Lasocinie u podnóża Gór Sowich. Coraz aktywniej rozwijano też kontakty międzynarodowe. Pracownicy publikowali referaty na międzynarodowych konferencjach (Francja, USA, Indie, Chiny i inne). W 1987 r. przez sześć miesięcy gościła w Zakładzie Termodynamiki doc. Natalia Kołoskowa z Kijowa.

W drugiej połowie lat 80. powróciło finansowanie badań w ramach centralnych programów. Prof. Kalinowski ponownie objął w 1987 r. funkcję zastępcy dyrektora I-20.

Rok 1989 był rokiem przełomowym w historii kraju i początkiem zmian w Zakładzie Termodynamiki.  

 Na początku lat 90. w obliczu zmian gospodarczych, jakie zaszły w Polsce, kilku pracowników Zakładu Termodynamiki pokusiło się o założenie własnych firm. Niemożność pogodzenia pracy naukowej oraz obowiązków związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej, spowodowała odejście w przeciągu kilku lat dr inż. G. Lange, dr inż. M. Stolarskiego, dr inż. M. Markiewicza. Odszedł również mgr inż. S. Malik.

W roku 1991 uzyskali habilitacje dr inż. A. Bucewicz i dr inż. M. Mieczyński, który kierując Zakładem Chłodnictwa swoją działalność naukową wiązał z podstawami termodynamiki. M. Mieczyński został powołany na stanowisko profesora nadzwyczajnego w 1993 r., zaś A. Bucewicz w 1995 r. W 1992 r. kierujący Zakładem Eugeniusz Kalinowski uzyskał tytuł profesora zwyczajnego. W rok później został znów dyrektorem I-20 i funkcję tę pełnił nieprzerwanie do 1999 r. Dr inż. Zbigniew Gnutek w latach 1990-1993 był redaktorem Działu Wydawnictw I-20, a w okresie 1993-1999 prodziekanem Wydziału Mechaniczno-Energetycznego. Od roku 1994 dr inż. Mirosław Łuczak pełnił funkcję zastępcy dyrektora Instytutu I-20, zaś od roku 1999 jest prodziekanem Wydziału Mechaniczno-Energetycznego. W pierwszej połowie lat 90. dokonały się dość istotne zmiany w dydaktyce. Nastąpiło rozbicie obszernego przedmiotu, jakim jest termodynamika, na pomniejsze kursy - Termodynamikę I oraz Termodynamikę II. Zajęcia z tego samego przedmiotu mogły być odtąd prowadzone przez kilku wykładowców. Dawało to studentom możliwość wyboru prowadzącego, a jednocześnie miało wpływać mobilizująco na pracowników dydaktycznych.

Równolegle zgłoszone zostały i były prowadzone przez pracowników Zakładu nowe kursy: dr inż. Jerzy Szarynger - Akumulacja ciepła oraz Silniki cieplne dr inż. Mirosław Łuczak - Wymienniki ciepła, dr inż. Zbigniew Gnutek - Maszynoznawstwo energetyczne oraz Gazowe objętościowe maszyny energetyczne.

W drugiej połowie lat 90. bardzo dużo uwagi poświęcono modernizacji laboratorium dydaktycznego. Inicjatorem i głównym realizatorem tego zadania był dr inż. Jerzy Szarynger.

Opracowane zostały trzy podręczniki: E. Kalinowski: Termodynamika oraz Przekazywanie ciepła i wymienniki, Z. Gnutek, W. Kordylewski: Maszynoznawstwo energetyczne.

W omawianym okresie nastąpiła intensyfikacja badań naukowych. W latach 1989-1999 zrealizowano w Zakładzie Termodynamiki sześć grantów KBN. W 1997 r. obronił rozprawę habilitacyjną dr inż. Zbigniew Gnutek oraz dr inż. Juliusz Gajewski, pozostający formalnie w składzie Zakładu Termodynamiki od początku lat 90. W latach 1995-1997 pracę doktorską wykonywał w Zakładzie mgr inż. Stanisław Biernacki. Jego promotorem był dr hab. inż. A. Bucewicz. Pod kierownictwem tego ostatniego odbyła również studia doktoranckie (1995-1999) mgr inż. Ewa Pelińska-Olko. Obrona tej pracy nastąpiła w 2001 r. już po śmierci prof. Bucewicza (zm. 1999 r.). Nie dokończył swojej rozprawy za życia Profesora także jego trzeci doktorant - mgr inż. Piotr Hurnik. W 1997 r. rozpoczął studia doktoranckie mgr inż. Sławomir Pietrowicz, którego promotorem został dr hab. inż. Zbigniew Gnutek. Od 1995 r. pracę w charakterze technika podjął Aleksander Krzywdziński.

W 1998 r. Zakład Termodynamiki był organizatorem X Sympozjum Wymiany Ciepła i Masy w Świeradowie Zdroju. Pracownicy naukowo-dydaktyczni uczestniczyli licznie w Zjazdach Termodynamików (Kraków 1990, Kokotek 1993, Kołobrzeg 1996, Zakopane 1999) oraz w Sympozjach Wymiany Ciepła i Masy (Augustów 1995), jak również w wielu innych konferencjach krajowych i zagranicznych (m.in. USA, Australia, Japonia, Holandia).

W roku 1999 Zakład Termodynamiki wzbogacił się o wybudowaną z inicjatywy prof. Kalinowskiego antresolę w budynku D-2, gdzie zostało przeniesione laboratorium komputerowe, istniejące w Zakładzie od roku 1986.

 W związku z przejściem na emeryturę prof. Eugeniusza Kalinowskiego, 1 października 1999 r. kierownictwo Zakładu Termodynamiki objął prof. dr hab. inż. Zbigniew Gnutek, który tego samego roku wybrany też został na Dziekana Wydziału Mechaniczno-Energetycznego. Pracownikami Zakładu byli wówczas: dr inż. Anna Krawczyk, dr inż. Jerzy Kuś, dr inż. Mirosław Łuczak, dr inż. Jerzy Szarynger, mgr Teresa Lewkowicz, mgr inż. Sławomir Pietrowicz (1/4 etatu), inż. Zenon Dwojak oraz technik - Aleksander Krzywdziński. W roku 2000 przyjęci zostali: dr Marek Lewkowicz i mgr inż. Jacek Lamperski. W latach 2000-2002 mgr inż. S. Pietrowicz przebywał na stypendium japońskiego Ministerstwa Edukacji na Uniwersytecie Shizuoka w Hamamatsu. Po powrocie zatrudniony został na stanowisku asystenta, a w 2003 r. obronił pracę doktorską.

W Zakładzie Termodynamiki zatrudnieni są: prof. dr hab. inż. Zbigniew Gnutek - kierownik Zakładu Termodynamiki, dr inż. Mirosław Łuczak - adiunkt, prodziekan ds. dydaktyki Wydziału Mechaniczno - Energetycznego, dr inż. Jerzy Szarynger - adiunkt, dr inż. Jerzy Kuś - adiunkt, dr inż. Anna Krawczyk - adiunkt, dr inż. Ewa Pelińska - Olko - adiunkt, dr Marek Lewkowicz - adiunkt, dr inż. Sławomir Pietrowicz - asystent, mgr inż. Jacek Lamperski - asystent, mgr Teresa Lewkowicz - starszy wykładowca, inż. Zenon Dwojak, Aleksander Krzywdziński.

W ramach studiów doktoranckich prace doktorskie realizują: mgr inż. Jolanta Dyjakon, mgr inż. Grzegorz Lange, mgr inż. Michał Pomorski, mgr inż. Sameh al Saqoore.

W Zakładzie prowadzone są badania naukowe oraz działalność badawcza z zakresu: odnawialne źródła energii, modelowanie i optymalizacja rzeczywistych obiegów cieplnych, badanie efektywności systemów cieplnych, fenomenologiczna teoria równań stanu, metodologia obliczeń własności termodynamicznych substancji rzeczywistych, teoria roztworów gazów nieidealnych, teoria izolacji cieplnych, termodynamiczna analiza procesów cieplnych, objętościowe maszyny przepływowe, maszyny ekspansyjne, wybrane zagadnienia przewodzenia ciepła w ciałach stałych, numeryczne modelowanie ustalonych i nieustalonych pól temperatur, radiacyjne przepływy ciepła w ośrodkach optycznie czynnych, metody pomiaru m.in. ciepła właściwego roztworów, entropii mieszania roztworów oraz współczynników przewodzenia ciepła.

Na dorobek naukowy Zakładu Termodynamiki do 2004 roku składały się: 4 habilitacje (E. Kalinowski, A. Bucewicz, J. Gajewski, Z. Gnutek), 21 doktoratów, ponad 250 prac naukowych, publikowanych w ramach konferencji krajowych i zagranicznych oraz w prasie specjalistycznej, 3 podręczniki akademickie: E. Kalinowski Termodynamika oraz Przekazywanie ciepła, Z. Gnutek, W. Kordylewski Maszynoznawstwo oraz dwa rozdziały poświęcone termodynamice w Poradniku Technicznym "Mechanik" autorstwa W. Wiśniowskiego.

Zakład Termodynamiki funkcjonował pod kierownictwem prof. dr hab. inż. Zbigniewa Gnutka do 2014 r. kiedy na drodze zmian w strukturze organizacyjnej uczelni przekształcono instytuty w katedry. Okres od 2004 do 2014 r. był okresem dynamicznego rozwoju Zakładu Termodynamiki. Dotychczasowe obszary badawcze poszerzono o zagadnienia związane m.in. z badaniami helu nadciekłego i zagadnienia gospodarki energetycznej w regionach autonomicznych. Nawiązano współpracę z wieloma krajowymi i zagranicznymi jednostkami naukowymi i podmiotami gospodarczymi. Owocem tych kontaktów były zagraniczne staże naukowe, projekty badawcze (w tym międzynarodowy projekt ENERGYREGION) i liczne prace zlecone.

W 2008 r. pracownicy Zakładu Termodynamiki byli organizatorami XX Jubileuszowego Zjazdu Termodynamików. W okresie tym swoje prace doktorskie ukończyli mgr inż. Jacek Lamperski (2007 r.), mgr inż. Michał Pomorski (2007 r.), mgr inż. Piotr Kolasiński (2010 r.), mgr inż. Artur Nemś (2013 r.). W 2014 roku stopień doktora habilitowanego uzyskał dr inż. Sławomir Pietrowicz. W tym samym czasie prace doktorskie realizowali w Zakładzie Termodynamiki mgr inż. Przemysław Błasiak, mgr inż. Józef Rak i mgr inż. Adam Ruziewicz.

Zakład Termodynamiki funkcjonował pod kierownictwem prof. dr hab. inż. Zbigniewa Gnutka do 2014 r. kiedy na drodze zmian w strukturze organizacyjnej uczelni przekształcono instytuty w katedry. W 2014 r. zespół Zakładu Termodynamiki wszedł w skład nowo powołanej Katedry Termodynamiki, Teorii Maszyn i Urządzeń Cieplnych. Oprócz zespołu Zakładu Termodynamiki w skład Katedry weszły też zespoły Zakładu Ochrony Atmosfery, Zakładu Miernictwa Energetycznego i Zakładu Chłodnictwa. Na kierownika Katedry powołano prof. Zbigniewa Gnutka. W nowej strukturze organizacyjnej zespół termodynamiki kontynuował dotychczasowy kierunek badawczy, poszerzając go m.in. o zagadnienia związane z badaniami rurek ciepła wykorzystujących materiały PCM i modelowanie numeryczne maszyn przemysłowych. Zagadnień tych dotyczyły tematy pozyskanych grantów i zleceń przemysłowych.

W okresie 2014-2019 członkowie zespołu termodynamiki znacząco powiększyli dorobek publikacyjny i patentowy zespołu. W szczególności zwiększeniu uległa ilość publikacji w czasopismach ujętych na liście filadelfijskiej. W tym samym czasie członkowie zespołu brali udział w wielu krajowych i zagranicznych konferencjach naukowych oraz stażach naukowych. W 2019 roku byli też współorganizatorami prestiżowej międzynarodowej konferencji ECOS2019. W okresie 2014-2019 obserwowany był też rozwój kadry naukowej zespołu. W 2015 r. stopień naukowy doktora uzyskał mgr inż. Przemysław Błasiak a w 2019 r. prace doktorskie obronili mgr inż. Józef Rak i mgr inż. Adam Ruziewicz. W 2017 roku stopień naukowy doktora habilitowanego uzyskał dr inż. Piotr Kolasiński.

Pod koniec 2019 r., zespół termodynamiki na krótko wszedł w skład nowo powołanej Katedry Techniki Cieplnej. W 2020 roku członkowie zespołu, wspólnie z Panią dr hab. inż. Sabiną Rosiek-Pawłowską, prof. uczelni podjęli inicjatywę stworzenia nowej jednostki: Katedry Termodynamiki i Odnawialnych Źródeł Energii. Katedra ta została powołana decyzją J.M. Rektora Politechniki Wrocławskiej w marcu 2020 r. a na kierownika Katedry powołany został dr hab. inż. Sławomir Pietrowicz, prof. uczelni.

W Katedrze Termodynamiki i Odnawialnych Źródeł Energii pod opieką pracowników samodzielnych swoje prace doktorskie realizują obecnie mgr inż. Jagoda Błotny, mgr inż. Cezary Czajkowski, mgr inż. Krzysztof Grunt, mgr inż. Daria Krasota, mgr inż. Andrzej Nowak, mgr inż. Agnieszka Ochman, mgr inż. Oluwafunmilola Oladipo, mgr inż. Parthkumar Anil Parmar, mgr inż. Marcin Polak, mgr inż. Michał de Rozprza-Faygel i mgr inż. Bartosz Wojciechowski.

Historia zespołu Katedry Termodynamiki i Odnawialnych Źródeł Energii została opracowana przez mgr Dorotę Pietrowicz i uzupełniona (za okres 2004-2020) przez dr hab. inż. Piotra Kolasińskiego.